:: دوره 17، شماره 62 - ( 9-1402 ) ::
جلد 17 شماره 62 صفحات 22-11 برگشت به فهرست نسخه ها
تأثیرپذیری متغیرهای رژیم جریان از تغییرات مؤلفه‌های اقلیمی بارش و دما در برخی از رودخانه‌های دامنه کوهستان سبلان
فریبا اسفندیاری درآباد ، رئوف مصطفی‌زاده* ، معصومه قلی‌زاده آقبلاغ ، علی نصیری خیاوی ، مهریار علیمحمدی
چکیده:   (593 مشاهده)
مدیریت منابع آب نیازمند لحاظ تغییرات مؤلفه‌های اقلیمی است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل تأثیرپذیری متغیرهای جریان پرآبی و کم‌آبی از تغییرات بارش و دما در رودخانه‌های دامنه سبلان اردبیل صورت گرفت. تأثیرپذیری دبی جریان از مؤلفه‌های اقلیمی ارزیابی شد، توسط نرم‌افزار Change Point Analysis، داده‌های بارش و دما از نظر وجود وقوع روند معنادار آزمون شد. سال‌های تغییر روند بارش و دما به‌عنوان مبنا انتخاب و بر این اساس داده‌های دبی متناظر به دوره‌های قبل و بعد از تغییر متغیرهای اقلیمی تقسیم شد. برای هر دو دوره، 41 شاخص‌ پرآبی و کم‌آبی با نرم‌افزار RAP محاسبه شد. بر اساس نتایج در ایستگاه‌های لای، نیر و پل‌سلطانی آماره بیشینه دبی جریان در دوره بعد از تغییر در مؤلفه‌های اقلیمی روند کاهشی داشته است. روند میانگین مقدار نوسانات افزایشی در اکثر ایستگاه‌ها کاهشی بوده است. شاخص تعداد روزهای صفر جریان در ایستگاه‌های اهل‌ایمان و پل‌سلطانی در دوره بعد از اثر به ترتیب 201 و 947 درصد افزایش داشته است. مقادیر میانگین بیشینه متحرک 3 روزه در ایستگاه‌های آب‌سنجی اهل‌ایمان، نیر، پل‌سلطانی و یلادرق به ترتیب 53/29، 58/45، 24/35 و 42/39 درصد کاهش داشته است. درمجموع نتایج نشان می‌دهد که رژیم هیدرولوژی رودخانه‌ها تحت تأثیر مؤلفه‌های بارش و دما دچار تغییر شده است.
واژه‌های کلیدی: تداوم جریان، شاخص‌های کمینه جریان، شاخص‌های هیدرولوژیک جریان، مؤلفه‌های جریان محیط‌زیستی، نوسانان جریان
متن کامل [PDF 1164 kb]   (186 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1400/8/23 | پذیرش: 1400/10/11 | انتشار: 1402/9/28



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 17، شماره 62 - ( 9-1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها